Dear roisin tapponi

You become what you see, een vaak herhaalde quote op Instagram en andere social media kanalen, die jij vast en zeker ook tegen bent gekomen. Oorspronkelijk is het een zin uit een van de wijze statements van Deepak Chopra. De leus klinkt haast cliché, toch is ze hartstikke waar.
Nu doelt Chopra vooral op de waarnemingen die je in je onderbewustzijn doet. Hij stelt dat alles wat je consumeert je werkelijkheid creëert. En dus indirect invloed heeft op je ambities en doelen en ook op het gevoel van de haalbaarheid hiervan. Met andere woorden: je kunt niet worden wat je niet ziet. Voor wie succes wil is het dus opletten geblazen.

Maar hoe ziet dat succes er dan uit? Lange tijd liep ik rond met die vraag in mijn achterhoofd. Als opgroeiende millennial in het Westen vliegen aanduidingen over wat succes zou moeten inhouden me om de oren. De sociale media staan vol met foto’s en zinnen van lifestyle goeroes. Die goeroes doen het laten overkomen alsof er een algemeen recept bestaat voor een triomf leven. Het enige wat je daarvoor moet doen is niet opgeven (en een paar duizend euro’s neerleggen voor een online coachsessie). Piece of cake.

De werkwijze die het merendeel van deze coaches hanteert heeft op mij vooral een afstotende werking. En, ik geef toe, het kijken van de documentaire van Tony Robbins heeft dat gevoel zeker versterkt. Het Amerikaanse, het grootste, de harde manier van coachen, die weinig therapeutisch maar vooral kapitalistisch is, daar heb ik niet zoveel mee. Het verspreidt de boodschap dat succes vooral gelijk staat aan het hebben van geld. Nu zal ik de laatste zijn die beweert dat geld hebben niet gelukkig maakt, want dat doet het wel. Maar bij het streven naar meer en meer financieel vermogen verliezen we iets belangrijks uit het oog: zingevend vermogen. 

En dan heb ik het nog niet eens over het kapitalistische systeem dat we met onze overconsumptie in stand houden. Het lijkt een eindeloze visuele cirkel, maar over die cirkel wil ik het vandaag niet met je hebben. En wel om de volgende redenen: 

1. Ik heb me er simpelweg te weinig in verdiept

2. Ik wil het graag hebben over dingen waar ik blij van word

In 2015 studeer ik af als sociaal werker aan de Hogeschool in Nederland. Ik werk een paar jaar in die functie en mag tijdens mijn werk van betekenisvolle waarde zijn. Ik ben financieel gezond; kan mijn huur betalen van het ambtenarensalaris dat iedere maand op mijn rekening verschijnt en tijd over om leuke dingen te doen. Het blijkt genoeg voor een regelmatig gevoel van geluk, maar niet voor een gevoel van voldoening. Ik weet op dat moment dus dat hoewel ik aan de Instagram definitie van succes voldoe, het voor mijn gevoel niet die lading dekt. Ik ben bereid een tijdelijk gevoel van geluk en zekerheid op te geven om een meer zingeving te ervaren. En dat kan ik alleen doen doordat ik zag hoe jij van je hobby je werk maakte.

Het is ergens begin 2019 dat ik tijdens het scrollen op social media op een van jouw bedrijfspagina’s terecht kom. Zelf overwoog ik al enige tijd om minder uren te gaan werken in mijn huidige fulltime functie zodat ik meer tijd over hield te investeren in passie-werk. Ik wilde me vooral focussen op film, kunst en theater, het soort entertainment waar ik altijd al blij van werd.

Mijn sterke voorliefde voor arthouse films probeerde ik in mijn schrijverswerk tot uiting te laten komen. Schrijven over films en dat linken aan grote thema’s van deze tijd die mij aan het hart gaan: gender ongelijkheid, discriminatie, seksisme en racisme. Dat leek me heel mooi.

Ik zag alleen nergens in de media van de Lage Landen een goed voorbeeld van hoe dat werk eruit kon zien. Ook vroeg ik me af dat soort content wel was waar mijn generatiegenoten op zaten te wachten. En, met alle respect (dit is precies wat mensen zeggen voordat ze iets lulligs verkondigen) de meeste filmrecensies die ik lees zijn niet door of voor mijn generatiegenoten geschreven. Ik was bang dat hetgeen wat ik zou schrijven niet degene zou bereiken die ik graag wilde bereiken. Jonge gepassioneerde makers zoals ik. De teksten van de filmrecensenten vind ik vaak oubollig en academisch. Totaal niet waar ik me bij wilde scharen. Maar hoe kon het dan anders?

Langzaam maar zeker werd dat me steeds duidelijker. Het kwam met name door de content waar jij me mee verblijdde. Die desbetreffende dag in 2019 scrolde ik minutenlang door jouw bedrijfspagina Habibi Collective. Een esthetisch plezierige pagina met honderden posts over films. Ik klikte op iedere afbeelding en werd ondergedompeld in een oase aan verhalen die door vrouwen van kleur gemaakt waren. Sommige van die verhalen waren nieuw, andere jaren oud. Er lag een sterke nadruk op orale geschiedvertelling en archief merkte ik op. Je noemde jouw organisatie Habibi Collective, een community gedragen platform waarbinnen jij jonge filmmakers de ruimte geeft met elkaar in gesprek te gaan. Je organiseert talk shows, streamingsavonden, publiceert artikelen in populaire Engelse tijdschriften en maakt je hard voor seksisme in de filmindustrie. Alles aan de pagina schreeuwde tegen me: dit is je thuis op sociale media.

Ze zeggen weleens dat er keerpunten zijn in bepaalde fases van je werkende leven. Dit, op het eerste oog alledaagse moment, is dat voor mij. Want ik zag voor het eerst iemand die precies datgeen deed wat ik ook ambieerde. Jij maakte van geschiedenis en film sexy onderwerpen.

Met jouw werk als voorbeeld in mijn hoofd lukte het me om mijn eigen stappen beter te visualiseren. Ik stuurde een pitch naar een online krant waarin ik schreef graag een stuk te willen maken over de Franse film Cuties. Die film veroorzaakte nogal wat ophef in de Internationale pers over de seksualisering van jonge zwarte meisjes en meisjes van kleur. Ik zag dat die ophef juist ook weer met seksisme te maken had en wilde daar graag mijn pen over laten gelden. Ik mocht het artikel schrijven en zette daarmee mijn eerste stap als columnist die graag over films schrijft. 

Ik kreeg veel reacties over het artikel, mensen waardeerden de analyses die ik maakte. En ik dacht alleen maar: nu ga ik verder ook. Geïnspireerd door Habibi Collective begon ik met het opstellen van een maandelijkse nieuwsbrief waarin ik films analyseerde. Binnen no time had ik en vijftig tal subscribers. Wat een eer!

In de maanden die volgde keek ik meer films dan ik ooit eerder deed. Verhalen die misstanden in onze maatschappij op een pijnlijke manier blootleggen. Vaak is het lastig deze films te bekijken. Het zijn commercieel onaantrekkelijke verhalen die enkel en alleen gemaakt kunnen worden met behulp van subsidies en andere externe investeerders. De films zijn dus niet beschikbaar op grote streamingdiensten als Netflix of Disney. Maar ze zijn wel te zien via Habibi Collective en de online streaming dienst die jij eveneens oprichtte: Sasha Movies. 

Met mijn nieuwsbrief probeerde ik op kleine schaal te doen wat jij op internationale schaal doet. De verhalen aan het licht brengen en vrouwelijke makers aan elkaar koppelen. Sasha Movies toont films uit het SWANA gebied, regio’s waar veel onopgemerkt talent zit en die rijk is aan orale geschiedvertellingen. 

Het stelt me trouwens ook gerust dat jij de term SWANA, wat Southwest Asia and North Africa betekent, aanhoudt. Ik stoor me al enige tijd aan het Nederlandse gebruik van het woord MENA, wat een vertaling voor Middle East & North Africa is. Die term klinkt mij erg anti Black en Westers in de oren. Het is een soort subtiele manier van onderscheid maken tussen Afrikanen van kleur en zwarte Afrikanen. En het aanduiden van regio’s in Zuid en West Azië als het Midden-Oosten is erg onbevredigend. Als Nederlands, Turkse en Armeense vrouw voel ik mij geenszins gerepresenteerd door de woorden Midden en Oosters. Turken zijn Aziaten, Armeniërs ook. Enfin, het zijn dus precies die stereotyperende termen waar jij in alles wat je doet korte metten maakt. 

Hoe jij korte metten maakt met wat de maatschappij van je verwacht begint al in je vroege tienerjaren. Je groeit op in Ierland, geboren uit een Ierse moeder en Irakese vader. Onze bi-etnische realiteit maakt de binding die ik met je voel nog sterker. Ik leer door jou hoe ik mijn diaspora identiteit kan omarmen. Net als jij groeide ik ook op in het land waar mijn witte familie vandaan komt. En voel ik een sterke binding met de regio waar mijn andere voorouders vandaan komen. Ik snak naar de verhalen over de plek waar zij opgroeiden, verhalen die nauwelijks gedocumenteerd zijn. Ik denk dat mijn voorliefde voor archivering daar vandaan komt en ik denk dat er bij jou een soortgelijke hunkering bestaat.

Je bent erg jong als je begint met acteren en de filmwereld inrolt. Het acteren ansich is niet bevredigend genoeg voor je. Je hebt iets te zeggen over de structuren binnen de sector en houdt er een sterke voorliefde voor films van vrouwelijke regisseurs op na. 

Op negentienjarige leeftijd begin je met het organiseren van filmavonden en cureer je de ene succesvolle bijeenkomst na de andere. In een interview zeg je: “het maken van films is in veel plekken in de wereld een kwestie van leven of dood”. Daarmee doel je op het gevaar dat filmmakers, zeker uit het SWANA gebied, lopen wanneer zij verbeelden hoe ongelijkheid er in hun land uitziet. Je geeft aan je bewust te zijn van de positie die jij als European bekleed. Je privilege als Westerling, maar ook als academicus, zet je graag in om de filmwereld toegankelijk te maken. 

Dat toegankelijk maken doe je op allerlei verschillende manieren. Allereerst schrijf je in diverse populaire bladen als Dazed, ID- magazine en Frieze. De artikelen deel jij op sociale media, waar je inmiddels een groot bereik hebt. Dan maak jij ook podcasts, waarin je veelal vrouwelijke regisseurs interviewt. Deze gesprekken geven een leerzaam inkijkje in de wereld achter de schermen. Je spreekt met de makers over de genderongelijkheid in de industrie, over de kommer en kwel die bij het maken van een film komt kijken en over financiële uitdagingen. Al deze content is gratis te beluisteren. 

Ooit waagde ik het om na het beluisteren van een van de afleveringen in je DM te sliden (de berichtenbox op Instagram). Om je te laten weten dat ik het gesprek erg kon waarderen. Je bedankte me voor mijn lieve woorden en sloot af met de wens dat ik ook in de toekomst zou blijven luisteren. 

In de nadagen van de zoektocht binnen mijn beroepsleven heb ik veel gehad aan jouw zichtbaarheid. Telkens als ik het even niet meer wist zocht ik naar de content die jij produceerde. Een bijna onbeschrijfelijk gevoel van kracht en inspiratie kalmeerde me dan steeds weer. Ik zag voor me hoe mijn eigen carrière eruit kon gaan zien. Langzaam zette ik de eerste stappen van schrijfwerk over films naar het organiseren van talkshows en gesprekken in het theater. Ook stichtte ik mijn eigen platform op. Een platform waarbij de focus op orale geschiedvertelling en archivering ligt. Geïnspireerd op de manier waarop jij jouw werk bedrijft en geheel tegen de verwachting van hoe een carrière eruit moet zien. 

Het is niet populair om initiatieven op te zetten waar vanaf de start nog geen cent te makken is. Ik ben geen verlegen spreker en sterk vocaal aangelegd maar niet per definitie extravert. Dat het me moeite kost altijd ‘aan’ te staan en te ondernemen is wat mij betreft dan ook geen geheim. In het eerste jaar had ik vooral moeite met de vercommercialisering waar de mediasector nou eenmaal om vraagt. Ik wil per definitie content maken die er toe doet en ga alleen samenwerkingen aan met instituten en makers die dezelfde boodschap als ik verkondigen. In interviews van jou las ik hoe je investeerders die er een andere agenda op na houden de deur wijst. Dat gaf mij genoeg kracht ook dicht bij mezelf te blijven.

Voordat ik de lezer vertelde over waar jouw wieg heeft gestaan stipte ik al even aan hoe sterk ik het vind dat jij tegen de verwachting in je carrière vorm geeft. 

Dat doe je mij inziens voornamelijk doordat je de kracht van het creëren volledig beheerst. Jij laat mij zien dat maker zijn helemaal niet hoef te betekenen dat je alles zelf doet. Je bent een organisatorisch talent die ruimte geeft aan andere makers. Je weet volgens mij heel goed wat je sterke en minder sterke punten zijn. Zelden kom ik iemand tegen die zo goed is in het bijeen rapen van mensen die dezelfde passie hebben. Naast Habibi Collective en Sasha Movies stampte je vorig jaar ook Art Work Magazine en Iraqi Independent Film Festival uit de grond. Want: “zeker in tijden als deze is het belangrijk ons ook online te verenigen”.

Jouw organisatorisch talent gaat tegen de ongeschreven regels van de werkende buitenwereld in. Je bent jonger dan de vrouwen die zich inmiddels bij de organisaties aansloten. Ik moet toegeven dat ik een aardig gevoel van benijden ervoer toen ik erachter kwam dat je pas eenentwintig jaar bent. Ergens ook wel logisch, generatie z is bij uitstek de generatie die korte metten maakt met alle ongeschreven regels.

En dat korte metten maken doe jij op allerlei manieren. Zoals ik al schreef benijd ik je manier van ondernemen enorm. Je trommelt mensen van over de hele wereld op om naar jouw gesprekken te komen luisteren. Je doet dat op zeer authentieke wijze en maakt mensen warm door dichtbij jezelf te blijven. Je bent een kei in het schrijven van subsidies en geeft openlijk toe dat dat er nou eenmaal bij hoort. De lelijke, vervelende kant, van ondernemen maak jij niet mooier dan het is. Geheel tegen het gedrag van de online goeroes waar ik het eerder over had in.

Toen ik tijdens mijn carrière switch zocht naar advies merkte ik het gebrek aan educatie en begeleiding vanuit het schoolsysteem maar ook vanuit werkgevers over het inrichten van een werkend leven dat de moeite waard is. Ik stuitte in die jaren vaak op de term Imposter Syndrome. Een aandoening die voor het eerst is vastgesteld door psychologen Pauline Rose Clance en Suzanne Imes in 1978. En die zoveel inhoudt als het gevoel hebben dat je niet goed genoeg bent in de beroepsrol waarbinnen je opereert en dat het voelt als je fraudeert. 

De aandoening komt, niet verrassend, het vaakst voor bij vrouwen van kleur en zwarte vrouwen. Ik leer over de term en neem het mee in mijn kennis over werken en vrouwzijn. Toch heeft die kennis niet perse een bevredigende werking. Ik wil me namelijk helemaal niet neerleggen bij dat gevoel, een gevoel dat overigens in mijn optiek gecreëerd wordt door de industrie zelf. Een industrie die anders dan alle andere industrieën (ok naast de politiek dan) extreem gevoelig is voor machtsmisbruik. 

Hoe machtsmisbruik er in de media kan uitzien wordt begin deze week nogmaals duidelijk door de onthullingen over de Nederlandse show The Voice of Holland. Een jarenlange dynamiek van machtsmisbruik en chantages komen aan het licht door het journalistieke platform BOOS. De ophef en commotie die ontstaat leidt eveneens tot vrouwonvriendelijke berichten. Zo moet Nederlands grootste mediamagnaat Linda de Mol publiekelijk mededelen haar relatie met misbruiker Jeroen Rietbergen te hebben beëindigd en wordt coach Anouk verweten van het misbruik op de hoogte te zijn geweest. Termen als Imposter Syndrome dragen bij aan de onderliggende onzekerheid van vrouwen die carrière willen maken. En die onzekerheid zorgt weer voor de angstcultuur waarbinnen misbruik kan plaatsvinden. Ook hier weer een visuele cirkel.

Het schandaal gaat over een van de populairste Nederlandse televisie shows van dit moment en behoort tot de categorie sensationele entertainment. Het is anders soort entertainment dan waar jouw werk op rust. Maar toch leren de onthullingen ons iets over de algehele sector waarin jij en ik werkzaam zijn. 

Media is wat wij van haar maken.

Ik ben blij dat jij een bepalende rol speelt in de veranderende kijk op die media. Dat je je niet neerlegt bij de norm en wat er zo gezegde nodig zou moeten zijn succes te hebben in deze branche. Dat uitspraken als “wil je in natura betalen” geen plek hebben binnen de Europese media waar jij zo’n grote invloed in aan het innemen bent.
Ik ben blij dat je je bewust bent termen als het Imposter Syndrome maar ook verder kijkt dan dat. Dat je er openlijk voor uitkomt je wildste dromen na te streven. Dat je ons, makers, leert dat een emotionele leefwereld wel degelijk plek kan hebben in het ondernemerschap. En dat je ons laat zien hoe een succesvolle ondernemer er óók uit kan zien.

Ik wil je danken voor het voortschrijdend inzicht dat jij mij geeft binnen de sector waar mijn hart nou eenmaal ligt. Ik wil je bedanken voor de content die jij aan het licht brengt en waarmee je de kracht van social media laat zien. Ik wil je bedanken voor alle verhalen over vrouwen die niet aan het stereotype schoonheidsideaal voldoen, die hun eigen weg kiezen binnen seksualiteit en religie, voor al die verhalen die jij verspreid binnen het netwerk dat je hebt. Ik denk dat je een van de vooraanstaande veranderaars bent van de nieuwe internationale media generatie. 

Ik ben blij dat jij het bent.

Volgens mij heb ik nooit duidelijk geantwoord op de verwensing die je me stuurde, maar uiteraard: ik zal je werk met plezier blijven consumeren.